Recenzja [274] - Wiedza to potęga

opublikowano przez: Ew on czerwca 15, 2023 10 komentarze

PREMIERA 14.06.2023

Olśnienie to powieść autorstwa amerykańskiego pisarza, zdobywcy wielu prestiżowych nagród w tym Nebuli i Hugo, uznawana aktualnie za klasykę gatunku. Poul Anderson tym samym wplasował się na listę książek z cyklu Wehikuł czasu, wydawanym przez Dom Wydawniczy Rebis.

Olśnienie po raz pierwszy opublikowano w roku 1954, a opowiada historię Ziemi, która pewnego dnia wyszła z kosmicznego pola spowalniającego aktywność neuronową. Ludzie oraz zwierzęta raptownie wskoczyli na wyższy poziom inteligencji, co spowodowało jeden wielki przewrót. Każdy pragnął robić znaczące rzeczy, zajmować się sprawami pobudzającymi wyobraźnie czy kształtującymi myśli.

Niestety, nie wszystkie jednostki potrafiły poradzić sobie z tą gwałtowną zmianą, co wywołało szereg niefortunnych wydarzeń, takich jak zwiększona aktywność sekt, załamania psychiczne prowadzące do samobójstw albo załamanie systemu polityczno-gospodarczego, który należało zbudować na nowo.

Jak zwiększona wydajność neuronów wpłynie na odkrywanie nieznanych ścieżek kosmosu? Co z ludźmi zagubionymi? Czy tak, jak nagle Ziemia wyszła z wspomnianego pola, czy niespodziewanie wróci na własne miejsce?

Olśnienie Poula Andersona to krótka powieść rozpisana raptem na 216 stron, a mimo to jest bogata w wydarzenia, obfita w przeróżne przemyślenia i sytuacje, nad którymi duma się przez pewien czas po skończeniu czytania. Mimo podejmowanego przez autora trudnego i skomplikowanego tematu zmian neuronowych, poruszania naukowych pojęć, to styl i język jest na tyle przystępny, że nawet laik z łatwością zrozumie poruszane wątki.

Fabuła nie należy do tych mocno dynamicznych. Owszem, akcja się toczy, ale własnym, niespiesznym tempem. Co nie oznacza, że wieje nudą. Ani trochę! Olśnienie śledzi się z ogromnym zainteresowaniem, podobnie jak dalsze poczynania bohaterów oraz ich zmagania z próbami przejścia do "normalności".

Poul Anderson napisał wyjątkową opowieść, ukazując przy okazji jedną z możliwości, jak ludzkość poradzi (lub nie poradzi) sobie z nagłym wzrostem aktywności neuronowej. Olśnienie napisane jest z perspektyw kilku bohaterów: naukowca, gospodyni domowej czy niegdysiejszego, wioskowego głupka, który aktualnie stał się "normalny" kiedyś, dzięki czemu historia zyskuje na wartości. Oczywiście, polecam i nie tylko fanom science-fiction.